Sulmi në zyrën e Top Channel në Tiranë ishte një akt i tmerrshëm i dhunës që synoi një media dhe rezultoi në humbjen e një jete njerëzore. Besoj se gazetarët dhe mediat kanë të drejtën themelore të veprojnë pa frikë nga dhuna ose frikësimi. Media luan një rol kritik në informimin e publikut duke i mbajtur para përgjegjësisë ata që janë në pushtet. Sulmet ndaj shtypit kërcënojnë themelin e një shoqërie të lirë dhe demokratike.
Derisa është e rëndësishme të njihet dhe të dënohet sulmi ndaj Top Channel në Tiranë, është gjithashtu kritike të adresojmë komentet e bëra nga gazetarja Grida Duma. Në pikëpamjen time, krahasimi i sulmit me bombardimin e NATO-s në Serbi në vitin 1999 është i pasaktë dhe i pandjeshëm. Një analogji e tillë e zhvesh ngjarjen nga rëndësia e situatës dhe nuk e njeh rrethanën unike e cila e rrethon sulmin ndaj Top Channel.
Është e rëndësishme të njihet dhe pranohet se aktet e dhunës ndaj shtypit nuk janë raste të izoluara. Gazetarët dhe punonjësit e medias ballafaqohen me kërcënime, ndjekje dhe frikësim çdo ditë në shumë pjesë të botës, dhe ky trend është në rritje. Sipas “Reporters Without Borders”, viti 2022 ishte një vit veçanërisht vdekjeprurës për gazetarët, me 67 gazetarë të vrarë në të gjithë botën.
Komentet e padobishme dhe të ndjeshme të Grida Dumës
Krahasimi i sulmit në Top Chanel me bombardimet e NATO-s në Serbi në 1999 ishte një gabim i rëndë, dhe komentet e gazetares Duma ishin të padobishme dhe të mangëta në përmbajtje cilësore. Është e vërtetë që NATO sulmoi selinë kryesore të Radio Televizionit të Serbisë (RTS) gjatë fushatës së bombardimeve në vitin 1999, por, është gjithashtu e rëndësishme të theksohet se transmetuesi kombëtar serb (RTS) kishte shkelur etikën profesionale duke shërbyer si një mjet propagandistik i regjimit të Millosheviqit, i cili ishte përgjegjës për vrasjet masive të civilëve jo-serbë në Bosnjë dhe Hercegovinë, Kroaci dhe Kosovë.
Gazetarja Duma duhet të kërkojë falje viktimave të regjimit të Millosheviqit në të gjithë Ballkanin, veçanërisht nga familjet kosovare. Mua më duket se gazetares Duma duhet t’ia kujtojmë se kolegët e saj në RTS, ishin të përfshirë në mbështetjen e makinerisë vrastare të Millosheviqit, i cili ishte përgjegjës për vrasjen e më se 150,000 njerëzve në të gjithë Ballkanin.
Tribunali i Hagës zbuloi se mbi 800,000 civilë shqiptarë u dëbuan, dhe një total prej 120,000 shtëpive dhe 600 ndërtesave fetare shqiptare u shkatërruan në Kosovë.
Në vitin 2014, Fondi për të Drejtën Humanitare publikoi një listë të personave që u vranë ose u zhdukën gjatë luftës në Kosovë të udhëhequr nga regjimi i Millosheviçit dhe propaganduar e arsyetuar nga RTS-ja bombarduar në Beograd. Prej tyre, 8,661 civilë, ishin shqiptarë të Kosovës, 1,797 serbë etnikë dhe 447 civilë të cilët ishin anëtarë të etnive të tjera si romë dhe boshnjakë. Dhe, pavarësisht barbarive të kryera nga regjimi i Millosheviqit, kolegët e gazetares Duma në RTS-në e Beogradit, nuk kanë raportuar për këtë çështje apo nuk kanë kërkuar llogari nga autoritetet në Beograd. Deri më sot, Serbia zyrtare nuk ka ndërmarë asnjë procedurë gjyqësore për të gjetur dhe dënuar ata që urdhëruan fshehjen e trupave të pajetë të shqiptarëve në Serbi, edhe pse ka dëshmi se kompanitë shtetërore në Beograd paguanin punëtorët për t’i fshehur trupat e shqiptarëve të vrarë.
Besoj se është e rëndësishme të njohim natyrën komplekse dhe delikate të konflikteve dhe rolin e medias në raportim për to. Komenteve të Dumas i mungojnë përmbajtja historike dhe janë jo të përshtatshme, dhe unë po e shkruaj këtë kolumne pasi besoj se është e rëndësishme që të mbajmë gazetarët përgjegjës për fjalët dhe veprimet e tyre.
Prandaj, duhet t’ia rikujtojmë gazetares Duma dhe të tjerëve se krahasimi i sulmit të kësaj jave me bombardimet e NATO-s në Serbi në ’99-ën nuk është vetëm një analogji e gabuar, por gjithashtu e minimalizon rëndësinë e situatës. Kjo gjithashtu dmth se gazetarja Duma dhe ekipi i saj kërkimor kanë mangësi profesionale pasi del se as ajo, e as ekipi i saj nuk i njohin rrethanat unike në të cilat ishin kolegët e saj në RTS-në e Serbisë së Millosheviçit, dhe televizioni Top Chanel që u sulmua këtë javë në Tiranë.
Krahasimi i gazetares Duma nuk është vetëm një gabim i madh, por gjithashtu nënvizon rolin e rëndësishëm që gazetarët luajnë në hedhjen dritë ndaj të vërtetës. Është detyra jona të raportojmë ngjarjet me saktësi dhe përgjegjësi, dhe të mbajmë pushtetarët para përgjegjësisë.
Pas këtij sulmi, është thelbësore që të mbështesim njëri-tjetrin si komunitet dhe të dënojmë akte të tilla të dhunshme kundër gazetarëve dhe mediave. Ne duhet gjithashtu të kërkojmë një raportim të përgjegjshëm dhe etik që mbart vlerat themelore të gazetarisë, duke përfshirë të vërtetën, saktësinë dhe drejtësinë.
Ndërsa është e rëndësishme të mbajmë Grida Dumën përgjegjëse për komentet e saj të papëgjegjshme dhe aspak të ndjeshme, ne duhet gjithashtu të përpiqemi të jemi konstruktivë në kritikat tona. Në vend që ta sulmojmë atë personalisht, mund të shfrytëzojmë këtë si një mundësi për t’u angazhuar në një dialog të rëndësishëm rreth rëndësisë së gazetarisë së përgjegjshme dhe nevojën për ndjeshmëri dhe nuancë kur raportojmë ose komentojmë në çështje të ndjeshme dhe komplekse.
Sulmi në zyrën e Top Channel është një kujtesë e fortë për rreziqet me të cilat përballen gazetarët dhe mediat dhe shfaq nevojën për të mbrojtur dhe ruajtur lirinë e shtypit. Ne duhet të dënojmë akte të tilla të dhunshme dhe të punojmë në drejtim për të krijuar një mjedis ku gazetarët mund të kryejnë punën e tyre pa frikë nga ndëshkimi ose dëmtimi.
